Jak brak snu może wpływać na redukcję masy ciała?
Jak brak snu może wpływać na redukcję masy ciała?
Jak brak snu może wpłynąć negatywnie na redukcję?
Sen jest kluczowym elementem dobowego rytmu naszego organizmu. Odpowiada za regenerację fizyczną i psychiczną. Podczas snu zmniejsza się wrażliwość na bodźce zewnętrzne, oddech staje się regularny, zmniejsza się aktywność mózgu, napięcie mięśni maleje, spada ciśnienie i temperatura ciała. Następuje wyłączenie świadomości. Organizm odpoczywa.
Tak wygląda to w teorii, w rzeczywistości fundujemy naszemu organizmowi w nocy co raz to więcej atrakcji, przez co skracamy czas snu lub zupełnie go pomijamy, a co za tym idzie nie dajemy sobie szansy na regenerację. Nasza świadomość o istocie snu, a także higienie snu, jego jakości oraz odpowiedniej długości jest niestety niewielka, a lista konsekwencji całkiem długa.
A jak to się ma do masy ciała? Czy istnieje związek pomiędzy snem, a metabolizmem? Czy brak snu lub jego niedostateczna ilość może wpłynąć na efekty redukcji? Odpowiedź brzmi: oczywiście, że tak!
Liczne badania udowodniły ogromny wpływ snu na naszą sylwetkę. Poniżej kilka przykładów:
– W badaniu Gonnissen, Hursel, Rutters i Martens podzielili zdrowych mężczyzn na dwie grupy. Pierwsza grupa spała przez 8 godzin nieprzerwanie, natomiast druga grupa sen przerywany co 90 minut (czas trwania snu drugiej grupy znacząco się nie zmniejszył, chodziło o zaburzanie faz snu i zmniejszenie jakości snu). Zaobserwowano, że mężczyźni z drugiej grupy wykazywali większą chęć jedzenie po kolacji. Dodatkowo wyniki pokazały, że niska jakość snu wpływa na zwiększone uczucie głodu oraz jedzenie niekontrolowane, a nawet emocjonalne.
– W swoim badaniu Tasali i wsp. zaobserwowali, że zaburzenie faz snu, bez skrócenia czasu trwania wypoczynku powodowało zmniejszenie tolerancji glukozy i wrażliwości na insulinę u badanych. W innym badaniu grupie mężczyzn skracano czas snu przez kilka dni. Zaobserwowano znaczne wydłużenie czasu regulowania poziomu cukru we krwi po posiłku, a także zaburzenia produkcji insuliny. Badania laboratoryjne wykazały, że skrócenie czasu snu oraz pogorszona jego jakość obniżają wrażliwość komórek na insulinę, powodują obniżoną tolerancję glukozy oraz prowadzą do podwyższenia porannego stężenia kortyzolu. Wszystko to stanowi przyczynę rozwoju cukrzycy oraz prowadzi do wzrostu masy ciała.
– W 2016 roku opublikowano kolejne ciekawe wyniki pokazujące związek pomiędzy czasem trwania snu a gospodarką węglowodanową w zależności od płci. Otóż w grupie 788 kobiet i mężczyzn w wieku 30-60 lat zaobserwowano, że mężczyźni śpiący zbyt krótko lub zbyt długo mają wyższy poziom glukozy oznaczonej na czczo, w porównaniu z badanymi śpiącymi średnio 7,2 godzin. W przypadku kobiet udowodniono, że za krótki lub za długi sen powoduje większą insulinowrażliwość, w odniesieniu do kobiet o średnim czasie snu.
– W wielu badaniach prowadzonych z udziałem kobiet zaobserwowano, że ograniczenie czasu snu powoduje zmiany stężenia hormonów odpowiadających za uczucie głodu (spadek stężenia leptyny oraz wzrost stężenia greliny). Skrócony czas snu powodował również wzrost spożycia u tych kobiet produktów o wysokiej zawartości węglowodanów i tłuszczu.
– Analiza przeprowadzona na grupie 12 mężczyzn losowo podzielonych na dwie grupy (pierwsza grupa miała ograniczoną ilość snu, druga sen normalny) pokazała, że już po dwóch dniach trwania obserwacji osoby w grupie gdzie czas snu skrócony został do 4 godzin zgłaszały zwiększone uczucie głodu oraz wzrost apetytu na produkty wysokowęglowodanowe.
– Badania w Azji z udziałem policjantów wykazały, że zaburzenia snu u funkcjonariuszy wiązały się z wystąpieniem otyłości brzusznej i zespołu metabolicznego. U policjantów śpiących poniżej 5 oraz powyżej 8 godzin, oznaczono podwyższone stężenie leptyny w porównaniu z badanymi o średnim czasie snu. U badanych z niską jakością snu wykazano również tendencję do wysokiego poziomu cholesterolu całkowitego oraz wysokich stężeń glukozy.
Wszystkie wymienione wyżej metaanalizy jednoznacznie pokazują, że ograniczona ilość snu lub ponadprzeciętnie długi wypoczynek, a także niska jego jakość mogą predysponować do wzrostu masy ciała, prowadząc do nadwagi i otyłości, a w konsekwencji do zespołu metabolicznego. Skrócenie snu skutkuje istotnie zwiększonym uczuciem głodu oraz ilości przyjmowanych pokarmów. Nadmierna podaż energetyczna w konsekwencji w naturalny sposób przyczynia się do wzrostu masy ciała.
Zadbaj o dobry sen!
Autor: inż. Monika Bartoszek
Literatura:
- Sykut A., Ślusarska B., Jędrzejkiewicz B., Now G. Zaburzenia snu jako powszechny problem społeczny – wybrane uwarunkowania i konsekwencje zdrowotne. Pielęgniarstwo XXI wieku: vol.16, Nr 2 (59)/2017.
- Pierre M. The role of sleep duration in the regulation of energy balance: effects on energy intakes and expenditure. Clin Sleep Med. 2013; 9(1): 73-80.
- https://podyplomie.pl/diabetologia/24063,wplyw-zaburzen-snu-na-gospodarke-weglowodanowa-otylosc-i-choroby-ukladu-krazenia
- Prejbisz A., Piotrowska A. J., Kabat M., Piotrowski T., Makowiecka-Cieśla M., Szwench-Pietrasz E., Warchoł-Celińska E., Szelenberger W., Januszewicz A. Wpływ bezsenności na jakość i strukturę snu u chorych na nadciśnienie tętnicze. Arterial Hypertension 2014, vol. 18, no 4, 182–193.
- Lau K., Piórkowska K., Marcinkowska U., Jośko-Ochojska J. Senność dzienna oraz jakość snu u osób z nadwagą i otyłością. Endokrynologia, Otyłość i Zaburzenia Przemiany Materii 2013, tom 9, nr 1, 1–7.
- Krajewska O., Skrypnik K., Kręgielska-Narożna M., Suliburska J., Bogdański P. Wpływ długości i jakości snu na parametry antropometryczne, metaboliczne i ogólny stan zdrowia fizycznego i psychicznego. Forum Zaburzeń Metabolicznych 2017, tom 8, nr 2, 47–54.
- Tasali E., Van Cauter E., Ehrmann DA. Polycystic ovary syndrome and obstructive sleep apnea. Sleep Med Clin. 2008; 3(1): 37–46.